چرا شیر برقی می‌سوزد؟ مهم‌ترین دلایل خرابی بوبین (راهنمای تخصصی پنو‌رسان)

    سوختن بوبین شیر برقی یکی از شایع‌ترین مشکلات سیستم‌های پنوماتیک، هیدرولیک و آب است و معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط کاری نامناسب، ولتاژ اشتباه، دمای بالا، آلودگی یا نصب نادرست وجود داشته باشد. در این راهنمای جامع که توسط تیم تخصصی 

    پنو‌رسان تهیه شده، تمام دلایل اصلی خرابی و سوختن شیر برقی را به‌صورت کامل و با جزئیات فنی بررسی می‌کنیم تا بتوانید از خرابی‌های تکراری جلوگیری کنید.

۱. اعمال ولتاژ اشتباه (اصلی‌ترین دلیل سوختن بوبین)

    بوبین‌های شیر برقی برای یک ولتاژ مشخص طراحی می‌شوند؛ مثلاً:

• ۲۴ ولت DC

• ۱۲ ولت DC

• ۲۲۰ ولت AC

• ۱۱۰ ولت AC

    اگر ولتاژ ورودی بیشتر از مقدار نامی باشد، سیم‌پیچ به‌سرعت داغ می‌شود و عایق لاکی سیم می‌سوزد. این حالت باعث اتصال کوتاه و سوختگی کامل بوبین می‌شود.

    نشانه‌ها: بوی سوختگی، بدنه داغ، تغییر رنگ بوبین، قطع شدن جریان.

    راه‌حل پنو‌رسان: همیشه قبل از اتصال برق، پلاک شیر برقی و ولتاژ بوبین را بررسی کنید. بسیاری از خرابی‌ها فقط به دلیل “حدس زدن ولتاژ” اتفاق می‌افتد!

۲. عملکرد مداوم و داغ شدن بیش از حد بوبین

    اگر شیر برقی برای مدت طولانی در حالت فعال (ON) باشد، بوبین به‌طور طبیعی داغ می‌شود. اما اگر مدت‌زمان تحریک طولانی باشد یا تهویه مناسب وجود نداشته باشد، گرمای اضافی باعث سوختگی سیم‌پیچ خواهد شد.

    مزایا و معایب عملکرد دائم:  

   
✔ مناسب برای شیرهای صنعتی خاص  

   
✘ خطر سوختن بوبین در شیرهای معمولی

    در بسیاری از پروژه‌هایی که پنو‌رسان پشتیبانی می‌کند، دیده‌ایم که شیر برقی ۲۴ ولت DC به‌صورت دائمی روشن گذاشته شده و پس از چند ساعت داغ شده و سوخته است.

۳. رطوبت، آب‌گرفتگی یا نفوذ روغن به داخل بوبین

    محیط‌های مرطوب مثل کارگاه‌های صنعتی، فضاهای روباز، خطوط تولید با پاشش آب یا کارخانجات غذایی باعث نفوذ رطوبت به داخل بوبین می‌شود. این رطوبت هم اتصال کوتاه ایجاد می‌کند و هم باعث زنگ‌زدگی هسته آهنی شیر برقی می‌شود.

    راه‌حل پنو‌رسان: همیشه از شیرهای دارای استاندارد IP65 یا بالاتر استفاده کنید.

۴. نصب اشتباه بوبین روی شیر

    اگر بوبین دقیقاً روی هستۀ آهنی (Core) و بدنه شیر برقی درست قرار نگیرد، گرمای تولیدشده تخلیه نمی‌شود و به‌سرعت داغ می‌کند.

    علائم:  

   
– بوبین لق است  

   
– صداهای تیک‌تیک یا لرزش غیرعادی  

   
– داغ شدن بیش از حد

    پنو‌رسان توصیه می‌کند هنگام نصب، بوبین را در دو مرحله محکم کنید تا هم ایمن باشد و هم فشار اضافی روی سیم‌پیچ وارد نشود.

۵. گرفتگی، آلودگی و رسوب در هسته شیر (Core Tube)

    یکی از مهم‌ترین دلایل خرابی شیر برقی، وجود رسوب، براده، گردوغبار یا روغن آلوده داخل هسته مرکزی است. این آلودگی مانع از حرکت روان اسپول شده و باعث افزایش جریان مصرفی و داغ شدن بوبین می‌شود.

    راهکار حرفه‌ای پنو‌رسان:  

    نصب واحد مراقبت با فیلتر ۵ میکرون برای سیستم‌های پنوماتیک.

۶. نوسانات برق و پیک‌های ولتاژی (Surge)

    بسیاری از بوبین‌ها نه به دلیل استفاده اشتباه، بلکه به دلیل نوسان برق، رعدوبرق و شوک الکتریکی می‌سوزند.

    این مشکل به‌خصوص در بوبین‌های ۲۲۰ ولت AC بسیار شایع است.

    راه‌حل پنو رسان برای این مشکل: نصب محافظ برق + استفاده از بوبین‌های تائیدشده برندهای معتبر مانند Festo، Bürkert، Parker و Metal Work.

۷. انتخاب اشتباه نوع بوبین (AC یا DC)

    تفاوت بوبین AC و DC بسیار مهم است:

• بوبین AC → جریان اولیه زیاد + گرمای قابل توجه

• بوبین DC → مصرف کمتر + نیاز به کیفیت سیم‌پیچ بالاتر

    اگر بوبین اشتباه انتخاب شود، احتمال سوختن بسیار بالا خواهد بود.

۸. کیفیت پایین بوبین و برندهای نامعتبر

    تجربه پنو‌رسان نشان می‌دهد ۴۰٪ خرابی‌ها مربوط به استفاده از برندهای متفرقه یا نمونه‌های فیک است.

برندهای معتبر پیشنهادی:

• Festo آلمان

• SMC ژاپن

• Parker ایتالیا

• Bürkert آلمان

• Metal Work ایتالیا

• Aignep ایتالیا

• ODE ایتالیا

• Sirai ایتالیا

• Norgren انگلستان

    پنو‌رسان در تمام پروژه‌ها توصیه می‌کند فقط از برندهای اصلی با اصالت استفاده شود.

۹. دمای محیط بالا و نبود تهویه مناسب

    محیط‌های گرم (کارگاه‌های ریخته‌گری، فولاد، کوره‌ها و …) باعث افزایش دمای بوبین می‌شوند.

    اگر دما از ۵۰ درجه بیشتر شود، طول عمر بوبین به‌شدت کاهش می‌یابد.

    استفاده از شیرهای مخصوص High Temperature یکی از راه‌حل‌های توصیه‌شده توسط پنو‌رسان است.

۱۰. سیم‌کشی اشتباه، اتصالات شل و کابل نامناسب

    شل بودن ترمینال‌ها، سیمپلاک نامناسب، کابل‌های گرم‌شونده یا استاندارد پایین باعث افزایش مقاومت و داغ شدن بوبین می‌شود.

    همیشه از کابل با سطح مقطع استاندارد استفاده کنید.

جمع‌بندی تخصصی پنو‌رسان

    سوختن شیر برقی یکی از رایج‌ترین مشکلات در صنعت است، اما با رعایت چند نکته ساده — انتخاب ولتاژ صحیح، نصب استاندارد، تهویه مناسب و استفاده از برندهای معتبر — می‌توان از ۸۰٪ خرابی‌ها جلوگیری کرد.

    اگر نیاز به مشاوره تخصصی دارید، پنو‌رسان همیشه در کنار شماست تا بهترین شیر برقی و بهترین بوبین را برای کاربری شما پیشنهاد دهد.